مسئولیت‌پذیری شامل 5 عنصر اصلی احترام، صداقت، انصاف، شفقت، پاسخگویی و شجاعت است. از نتایجی که مسئولیت‌پذیری در زندگی ما به همراه دارد می‌توان به قدرت، اقتدار و ترقی اشاره کرد. عدم مسئولیت پذیری در یک فرد می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری در یک شخص چه در خانواده و چه در اجتماع به همراه داشته باشد.
رابطه دوران کودکی و مسئولیت‌پذیری
مسئولیت‌پذیری کلمه‌ای است که ما در طول زندگی خود به کرات شنیده‌ایم و از اهمیت این ویژگی در زندگیمان باخبر هستیم. اما باید بدانیم که به راستی این ویژگی از کجا سرچشمه می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین مکان‌هایی که مسئولیت‌پذیری یک فرد در آن شکل می‌گیرد، خانه است. پدر و مادر با رفتار و تربیت درست خود می‌توانند این ویژگی را از دوران کودکی تا بزرگسالی در ما پرورش دهند.
بعضی از والدین سعی دارند تا امکاناتی که خود در دوران کودکی نداشته‌اند را برای فرزند خود فراهم کنند. آن‌ها با دادن هدیه‌هایی عجیب و غریب به فرزندان خود به صورت مداوم سبب می‌شوند تا فرزندان دیگر قدردان هدیه‌های کوچک و حتی بزرگ‌تر نباشند. همین امر یادگیری قدرشناسی و مسئولیت‌پذیری را در کودک از بین می‌برد.
دو عامل که والدین در عدم مسئولیت پذیری فرزندان نقش دارند:
- ناتوانی در نه گفتن به فرزندان خود
- فراهم‌آوری هر چیزی که فرزندشان درخواست کند
عدم مخالفت والدین با فرزندان در برابر هرگونه درخواستی از طرف آن‌ها زمینه‌ساز این می‌شود که فرزندان اگر قصد داشتن چیزی را داشته باشند، با کمی ناله و زاری می‌توانند به خواسته خود برسند. این موضوع می‌تواند یک مسئله جدی و خطرناک باشد.
محافظت والدین از کودکان در برابر شکست
بسیاری از والدین سعی می‌کنند تا همیشه از کودکان خود در برابر مشکلات و شکست‌ها در زندگی محافظت کنند. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اند که آن کودک چگونه باید از تصمیمات و اشتباهات خود در زندگی درس یاد بگیرد؟ مواجه شدن یک فرزند در دوران کودکی با مشکلات و سختی‌ها می‌تواند به او کمک کند تا در آینده تصمیمات بهتر و همچنین گرفتار عواقبی خطرناک‌تر و یا عدم مسئولیت پذیری نشوند.
بیشتر بخوانید: دلایل اعتیاد به کار
ترس
یکی از چیزهایی که باعث می‌شود یک شخص تنواند با دنیای اطراف خود روبرو شود و نقطه امن خود را رها کند، احساس ترس است. معمولا احساس ترس از نداشتن درک و اطلاعات کافی سرچشمه می‌گیرد. قرار گرفتن فرد در چالش‌ها و موقعیت‌هایی آموزنده سبب می‌شود تا این ترس به مرور زمان از بین رفته یا غلبه بر آن آسان‌تر شود.
هدف‌گذاری در زندگی
هدف‌گذاری در زندگی از جمله مواردی است که با خود مسئولیت‌پذیری را به همراه دارد. چنانچه فردی در زندگی خود دارای هدف نباشد به راحتی از انجام هر کاری سر باز می‌زند و بهانه‌ای را برای انجام ندادن آن کار پیدا می‌کند.
عواقب عدم مسئولیت پذیری
افرادی که دارای مسئولیت‌پذیری نیستند، اغلب با تاثیرات منفی آن در زندگی خود روبرو می‌شوند. بسیاری از آن‌ها شغلشان را ازدست داده و در روابط اجتماعیشان گرفتار مشکلاتی بزرگ می‌شوند، که در آخر می‌تواند باعث از درست رفتن اعتماد و احترام در بین کسانی که دوستشان دارند بشود. لذا این صفت در انسان تحت تاثیر همه چیز قرار دارد و جزوی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان به شمار می‌رود.
راه‌هایی برای افزایش مسئولیت‌پذیری
احساس مسئولیت‌پذیری چیزی نیست که انسان با آن به دنیا بیاید. بلکه این صفت در انسان به مرور زمان و در خانه، مدرسه، تلویزیون، دوستان و… شکل می‌گیرد. این ویژگی تنها وابسته به خود انسان است که چقدر به اعمال و رفتار خود در ارتباط با جامعه اهمیت می‌دهد. از کارهایی که می‌توان این صفت را در خودمان بهبود ببخشیم می‌توان موارد زیر را نام برد:
- هدف‌گذاری
- داشتن برنامه
- مشغول ساختن خود
- انجام وظایف قبل از استراحت
- پیدا کردن راه حل برای مشکلات
- افزایش اعتماد به نفس و…
کلام آخر
عدم مسئولیت پذیری هر فردی رابطه مستقیم با خانواده او دارد. تربیت و آموزش درست پدر و مادر سبب می‌شود تا فرزند با مفهوم مسئولیت پذیری در زندگی آشنا شود. این صفت در تمام مراحل زندگی یک فرد واجب و ضروری است. عدم وجود آن در زندگی می‌تواند موجب شود تا آن فرد نه در روابط و نه در انجام وظایف خود موفق باشد.
